Structuur in de dag: hoe doe je dat?
Een ander woord voor structuur is overzicht. Voor kinderen is overzicht fijn. Hierdoor wordt de wereld van kinderen voorspelbaar en duidelijk. De wereld gaat snel en alles verandert continu. Kinderen vinden het fijn om grip te hebben op de soms voor hen onbegrijpelijke wereld. Het hebben van structuur helpt kinderen om de wereld om zich heen beter te begrijpen. De hoeveelheid structuur die kinderen nodig hebben is afhankelijk van het karakter van jouw kind. Het ene kind heeft meer moeite met veranderingen dan het andere kind. Kinderen die prikkelgevoelig, impulsief en makkelijk beïnvloedbaar zijn hebben over het algemeen meer moeite met veranderingen en dus ook structuur en dus overzicht nodig.
Drie belangrijk zaken die je kan doen om meer structuur aan te brengen in de dag zijn:
– zorgen voor vaste patronen.
– wees duidelijk
– maak de structuur van de dag, week of maand visueel.
Zorg voor vaste patronen.
Ieder gezin heeft een ritme want in iedere een dag zitten vast te terugkomende momenten. Denk aan het opstaan, het aankleden, het eten en het naar bed gaan. Welke manier vind jij fijn. Weet jij ook wat jouw kind fijn vindt. Vaste patronen helpen kinderen om hun wereld voorspelbaar en duidelijk te maken. Door vaste patronen te hebben biedt je structuur.
Hieronder beschrijf ik een voorbeeld van hoe een ouder een mooi patroon heeft bedacht voor een avondritueel. De ouders nemen een tijdstip en zetten dan het avondritueel in. Bijvoorbeeld om 19:00 uur. Het is belangrijk dat dit kind om acht uur slaapt zodat het voldoende uitgerust is voor de volgende dag. Ze weten van hun kind dat deze prikkelgevoelig is en echt de tijd nodig heeft de dag af te sluiten. Dat betekent dat het avondritueel om 19:00 in gaat. Het patroon start met samen een favoriet programma van 15 minuten kijken (bijvoorbeeld Sesamstraat, Freek). Tegenwoordig zijn via Netflix en NPO bijna alle programma’s beschikbaar op iedere tijdstip! Doe daar je voordeel mee. Maak er een gezellig moment van met een glaasje drinken. Zorg dat je als ouder op dit moment echt beschikbaar bent.
Daarna zeg je en “nu gaan we naar boven”. Noem hier bewust niet “tijd om naar bed te gaan”. De kinderen weten echt wel hoe laat het is! Boven gekomen neem de tijd en laat de kinderen zelfstandig doen wat ze kunnen. Als er nog veel energie is kan je ze nog even boven laten spelen in hun pyjama. Neem daarna de tijd voor bijvoorbeeld een boekje lezen, een liedje, nog even zelf op de kamer spelen.
Een vast patroon zal de kinderen helpen om de dag af te sluiten. Kinderen vinden het meestal jammer dat de dag afgelopen is. Het is heel normaal dat zo’n patroon tijd in beslag neemt. Afhankelijk van de leeftijd en de energie van de kinderen bepaal jij als ouder wanneer je het patroon in start. Wanneer een kind na het patroon nog aandacht vraagt. Dan kan je reageren met natuurlijk wil je nog meer tijd en aandacht. Het is jammer dat de dag al afgelopen is, zat er nog maar meer tijd in de dag. Het is nu tijd om te slapen de dag is geweest. Op deze manier kan je werken met vaste patronen, in de ochtend, tijdens het eten, in het weekend. Je zal merken dat er minder strijd zal zijn en je kind gelukkiger zal zijn.
Komt je kind dan toch nog naar beneden. Bedenk dan vooral “wat heeft mijn kind nodig om tot rust te komen”. Prikkelgevoelige kinderen lopen zich zelf na en ontdekken dat ze nog naar de w.c. moeten, niet genoeg gedronken hebben of nog een wondje hebben. Veel ouders noemen dit tijdrekken. Het is ook wel heel normaal gedrag als je een drukke dag hebt gehad en tot rust aan het komen bent. Bedenk telkens wat jouw kind nodig is. Meestal is dat een rustige en geduldige ouder.
Geef duidelijkheid
Probeer duidelijk te zijn naar je kind. Wanneer ouders verschillende boodschappen te gelijk uitzenden wordt het voor kinderen moeilijk en ontstaan gemakkelijke vergissingen. Vraag slechts één ding tegelijk aan je kind. Stem de taal af op de leeftijd van je kind en gebruik begrijpelijk taalgebruik. Abstracte termen zoals “straks” zijn niet duidelijk. Kinderen laten met frustratie en zeuren goed merken dat iets niet duidelijk is. Nadat ik klaar ben met stofzuigen kunnen we een spelletje spelen is dan al veel duidelijker. Het is dan belangrijk dat je daarna als ouder ook doet wat je zegt en ook echt even tijd maakt. Samengevat Een boodschap tegelijk, concreet en doe wat je heb beloofd.
Maak de dagstructuur visueel
Door te werken met een kalender kan je een programma maken voor de dag. Gebruik pictogrammen of teken gewoon het programma van de dag uit. Kinderen weten hierdoor wat er komt en de volgorde waarin de dingen van de dag komen. Deze manier is heel geschikt voor jonge kinderen. Jonge kinderen hebben nog weinig tijd besef. Door een week of maandkalender te maken met belangrijke dingen er op weten de kinderen goed wat er gaat komen. Beschrijf op deze dagen die dingen die belangrijk zijn voor jouw kind. Denk aan de vast zaken zoals de schooldagen, een korte of een lange dag, feesten, de zwemles, de dagen op de opvang, de vrije middag. Je zal merken dat dit jouw kind veel rust geeft. Het is heel leuk om samen met je kind zo’n kalender te maken.
