Verschil tussen coaching en therapie? Over het grijze gebied en jouw rol als therapeutisch coach. Waar ligt de grens?
Stel je voor: je werkt als schoolmaatschappelijk werker, intern begeleider of kindercoach. Een kind vertrouwt je een diep verdriet of probleem toe, of je voelt in een spel dat er meer speelt dan zichtbaar is. Door dat je werkt met de binnenwereld kun je natuurlijk ook zomaar iets triggers uit de binnenwereld van een kind. Geweldig dat een kind zich bij jou veilig voelt en echt kinderen weten heel goed bij zie ze een verhaal vertellen. Jij hebt de tijd, de ruimte om kind te helpen. De methoden die je gebruikt die je in opleidingen of cursussen hebt geleerd, of uit het werken met de binnenwereld programma hebben hun oorsprong in de psychotherapie. En dan komt de vraag: mag dit eigenlijk wel? Doe ik therapie… of is dit coaching?
Deze vraag is niet alleen relevant, maar ook ethisch heel belangrijk. Want hoewel je werkt met de beste intenties, vraagt professioneel werken met de binnenwereld van kinderen ook om duidelijkheid over je grenzen, je expertise en je verantwoordelijkheden. In dit blog leg ik uit wat het verschil is tussen therapie en coaching, wat therapeutisch coachen inhoudt, hoe je omgaat met het grijze gebied ertussen, en welke rode vlaggen je serieus moet nemen.
Wat is het verschil tussen coaching en therapie?
Therapie
Therapie is gericht op het behandelen van psychische klachten. De behandelaar, meestal een psycholoog, orthopedagoog of psychotherapeut, stelt een diagnose, werkt volgens een behandelkader en kiest doelgerichte interventies om symptomen te verminderen of oorzaken aan te pakken. Denk aan cognitieve gedragstherapie bij angst, EMDR bij trauma of systeemtherapie bij gezinsproblemen. Het doel van therapie is gericht op veranderen van de lading die bij het ontstaan van het probleem is ontstaan. Klachten ontstaan meestal ergens tussen 0 en 6 jaar of daarvoor prenataal. Een trigger in het nu kan er voor zorgen dat een klacht nu opspeelt en aandacht behoeft.
Coaching
Coaching is geen behandeling. Coaching richt zich op het begeleiden van groei, het versterken van veerkracht en het aanspreken van de interne hulpbronnen van een kind of ouder. Het is toekomstgericht: hoe kun je verder vanuit je kracht? Wat werkt al goed en hoe kun je dat uitbouwen?
In coaching werk je vaak met symboliek, spel, tekeningen, verhalen of lichaamsgerichte werkvormen. Je gebruikt soms methodieken die óók in therapie worden toegepast, maar je doet dit niet met als doel te behandelen. Je volgt het kind, niet het protocol en je zoekt samen met het kind naar mogelijkheden om een oplossing te vinden voor het probleem (meestal een naar gevoel in de binnenwereld).
Wat is therapeutisch coachen?
Therapeutisch coachen is het werken vanuit een coachende houding, met methodieken die diepgang mogelijk maken. Je:
werkt met de binnenwereld van kinderen, hun gevoelens, overtuigingen, verlangens, angsten en innerlijke kracht.
gebruikt oefeningen die helend kunnen zijn (zoals een kind helpen een verlies te verwerken of boosheid een plek te geven).
doet dit vanuit vertrouwen in het zelfhelend vermogen van kinderen en ouders.
Zoals het lichaam weet hoe het een wond kan helen, zo weten hart en hoofd ook hoe ze weer balans kunnen vinden, mits je het juiste klimaat biedt. En dat is precies wat jij doet als therapeutisch coach. Je hoeft dus geen oplossing te bieden. Je biedt bedding, veiligheid, ruimte, reflectie en oefeningen die kunnen helpen om inzichten en verandering te laten ontstaan.
Het grijze gebied: mag ik dit wel doen?
Het verschil tussen coaching en therapie: er is geen strakke scheidslijn tussen coaching en therapie. En dat maakt het spannend. Want veel methoden (denk aan het tekenen van een tijdlijn, een opstelling, helpende gedachten, doen of een visualisatie begeleiden) worden zowel in therapie als in coaching gebruikt.
Daarom is zelfreflectie en bewustzijn cruciaal. Stel jezelf steeds opnieuw de vragen:
Wat is mijn intentie? Wil ik behandelen of begeleiden? Wat is er nodig?
Is dit binnen mijn competentie? Of doe ik iets waarvoor ik onvoldoende onderlegd ben?
Wat heeft dit kind écht nodig? En ben ik de juiste persoon daarvoor?
Grenzen en rode vlaggen
Soms kom je situaties tegen waarin het niet veilig of wenselijk is om door te gaan. We kennen als professional allemaal wel dat gevoel, onze intuïtie. Dan is verwijzen de beste optie. Rode vlaggen zijn voor mij bijvoorbeeld o.a.:
Vechtscheidingen, waarin het kind structureel klem zit tussen ouders.
Persoonlijkheidsproblematiek bij ouders (zoals borderline of narcisme), waardoor het kind onvoldoende gezien of gesteund wordt. Hier is een behandelteam nodig.
Kinderen met ernstige beschadiging op de kern (bijv. antisociaal gedrag, gebrek aan gewetensontwikkeling). Deze problematiek vraagt meestal ook een team met regiebehandelaar.
Specifieke klachten die een behandelkader vereisen, zoals EMDR bij trauma, CGT bij angst of systeemtherapie bij gezinsproblematiek.
Als je voelt: dit is te groot, te complex, te beladen, wees moedig en verwijs door. Dat is geen falen, maar professioneel handelen.
Professionalisering: intervisie, supervisie en leertherapie
Als je serieus aan de slag gaat als therapeutisch coach, is het belangrijk dat je jezelf blijft ontwikkelen. Drie begrippen zijn hierin belangrijk:
Intervisie: reflectie met collega’s op casuïstiek en werkhouding.
Supervisie: begeleiding door een ervaren vakgenoot die je helpt groeien in je professioneel handelen.
Leertherapie: een traject waarin je zelf werkt aan je eigen thema’s. Je leert de oefeningen op jezelf toepassen, ondergaat ze zelf, en komt je eigen blokkades tegen.
Want alleen als jij je eigen bagage kent, kun je echt openstaan voor wat het kind laat zien. De veiligheid die jij biedt, begint bij de veiligheid in jezelf.
Handvatten voor jou als therapeutisch coach
Wees helder over je rol. Benoem naar ouders dat je geen behandeling biedt, maar begeleiding/coaching.
- Ken je grenzen. Vertrouw op je gevoel wanneer iets te groot of te complex voelt.
- Gebruik materiaal bewust. Oefeningen uit ‘Werken met de Binnenwereld’ zijn diepgaand – zet ze in met zorg, reflectie en respect.
- Zoek verbinding. Werk samen met behandelaars, scholen of jeugdzorg als dat nodig is.
- Investeer in jezelf. Intervisie, supervisie en leertherapie zijn geen luxe maar noodzaak.
Wil je leren hoe je op een verantwoorde manier therapeutisch coacht?
In het programma Werken met de Binnenwereld krijg je toegang tot tientallen oefeningen, achtergrondinformatie, video’s en live Q&A’s. Je leert hoe je vanuit een speelse, creatieve en respectvolle houding kinderen begeleidt in hun binnenwereld. Altijd met oog voor jouw professionele grenzen én de kracht van het kind.
0 reacties