Autoritaire versus empathische aanpak bij pleegkinderen, de ene leerkracht hanteert een autoritaire aanpak terwijl de ander een empathische benadering gebruikt. De ene leerkracht of ouder hanteert een andere aanpak en dat kan wennen zijn. In ieder geval voor ons. Dit jaar heeft onze pleegzoon te maken met een leerkracht die een autoritaire aanpak hanteert. Helaas zien we ook dat deze benadering enorm averechts werkt voor hem. Het zelfvertrouwen dat hij stap voor stap heeft opgebouwd bij de vorige empathische leerkrachten, lijkt nu in rap tempo af te brokkelen. Zijn gemoedstoestand schiet van extreem angstig naar hevig boos en verdrietig. Als pleegouders delen we onze zorgen. In dit blog deel ik onze ervaringen met jullie.
Cruciale balans in welzijn
De opvoedstijl van de leerkracht is van cruciaal belang. Onze pleegzoon is ontzettend welwillend en doet wat hij kan. Zoals met de meeste pleegkinderen spelen er gewoon heel wat thema’s. Je weet als pleegouder eigenlijk nooit wat nu wat veroorzaakt. Wel weet je dat een harde aanpak niet werkt. Aan de binnenkant zit iets dat op dat moment blokkeert en hoe meer druk hoe dieper het dal. Het ene jaar zit je gebakken met je leerkracht en het andere jaar is het zoeken. We realiseren ons dat we ons pleegkind niet kunnen beschermen tegen alles en iedereen in de wereld. Maar we ervaren wel dat zijn veerkracht nog niet voldoende is om met deze situatie om te gaan. Ons pleegkind kan deze druk nog niet aan en is steeds meer van slag. Ik ken deze worsteling van Ouders van de kinderen die ik begeleid in mijn praktijk. Worstelde ouders met een kind dat niet lekker gaat op school. Als ouder sta je machteloos toe te kijken en zie je je kind steeds verder ten ondergaan. Hoe herstel je nu deze cruciale balans? De leerkracht is niet veranderbaar en ons pleegkind ook niet. Hoe kom je nu het schooljaar door zonder kleerscheuren?
De Autoritaire Leerkracht
Autoritaire versus empathische aanpak bij pleegkinderen. Een autoritaire leerkracht is doorgaans strikt en vastbesloten, gericht op gehoorzaamheid met weinig ruimte voor discussie. De klasomgeving draait om strikte regels met directe consequenties. Communicatie is eenrichtingsverkeer, waarbij leerlingen weinig ruimte hebben voor eigen inbreng. Hoewel deze aanpak zorgt voor orde, beperkt het de individuele groei en kan het een gevoel van onderdrukking creëren. Kinderen voelen vaak een gebrek aan autonomie en zijn geraken relatief onzelfstandig. Ze zijn gefocust op het vermijden van straf en het verkrijgen van beloning. Het is voor kinderen vaak buitengewoon moeilijk om gedachten en meningen te uiten uit angst voor straf. Overheersend gezag kan de persoonlijke ontwikkeling van kinderen belemmeren, doordat de focus extern gericht is en handelen niet van binnenuit komt. De resultaten en de leerprestaties van de kinderen zijn doorgaans wel hoog bij deze leerkracht.
De Empathische Leerkracht
Autoritaire versus empathische aanpak bij pleegkinderen. De empathische leerkracht voelt de emotionele toestand van kinderen meestal intuïtief aan. Is geduldig en sensitief en weet vanuit deze houding kinderen aan te zetten tot het maken van stappen. De leerkracht voelt aan wanneer bepaalde zaken niet niet gaan en forceert niet. Ze moedigde open communicatie aan en paste zich telkens flexibel aan. De empathische leerkracht van vorig jaar toont begrip voor de unieke achtergrond en ervaringen van ons pleegkind. Ons kind voelde zich gezien, gehoord en veilig. De prestaties op bepaalde gebieden bleven wel wat meer achter het welzijn stond boven het leren.
Hoe kom je het jaar door…
Bij het zien van de klassenindeling maakten we ons al een beetje zorgen. Als ouder kan je niets ander dan vertrouwen op de aanpak van de leerkracht. Je start met positieve hoop en je hoopt op het beste. De structuur en duidelijkheid die deze leerkracht biedt, zijn wellicht toch helpend. Het is immers ook een kans voor onze pleegzoon om te leren omgaan met een hardere leerkracht. Je hoopt als ouder dat het je kind verder brengt. Ondertussen beseffen we ons dat we een wereld van sensitieve mensen om ons kind hebben gecreëerd, maar we weten allemaal dat de wereld zo natuurlijk niet is. Dus voor nu maar loslaten. We hopen dat onze pleegzoon het lukt om sterker te worden en veerkrachtiger te worden. De leerkracht, vol overtuigd het goede te doen, pakt ons kind aan. “Ik krijg hem wel klein” vertelt ze nog trots en “Bij mij komt hij nergens mee weg.” Dat hebben we gemerkt thuis…
“Ik kan er niets van”
Thuis komt het er allemaal uit, want we zijn die veilige haven. Op school is er steeds minder ruimte om emoties te verwerken. Onze pleegzoon wil niet falen, geeft meer dan goed voor hem is, om maar goede resultaten te laten zien. Hij zet alles in om de zo voor hem zo belangrijke ”goed zo’ te verdienen. Wanneer die goed zo uitblijft, is het waardeloos. Kritiek haalt hem direct onderuit. Zelfvertrouwen kan alleen groeien wanneer kinderen vertrouwen in zichzelf hebben. Deze autoritaire benadering breekt het zelfvertrouwen voor nu af en de focus van onze zoon komt steeds meer op externe beloning te liggen. Krijg ik goedkeuring en bevestiging van de leerkracht of ontbreekt het. Het gevoel van ‘ik kan er niets van’, ‘ik ben waardeloos’ ontstaat wanneer de bevestiging ontbreekt of er kritiek komt. Onze zoon wil wel, maar dagelijks spelen er zoveel thema’s dat het hem vaak niet lukt om de lat te halen. In plaats van een empathische leerkracht ervaren we nu een muur. Elke dag botst onze zoon op deze muur en komt dan verdrietig thuis of er zijn uitbarstingen uit het niets. Het zorgteam en de directie steunen de leerkracht, en daar hebben we het dan mee te doen. Kunnen we op deze aanpak vertrouwen, het voelt niet goed…
Autoritaire versus Empathische Aanpak bij Pleegkinderen
Hoe kom je nu het jaar door? Het beste dat je als ouder kunt doen, is in gesprek blijven met de leerkracht en het zorgteam. Een gesprek met de autoritaire leerkracht is wel vooral eenrichtingsverkeer. Ze gelooft sterk in haar aanpak en ziet vanuit een mogelijke blinde vlek niet de negatieve doorwerking van de aanpak. Ze luistert wel, maar niet op een empathische manier. Hierdoor voelen we als ouders dat we niet echt gezien en gehoord worden. Als pleegouders kunnen we enkel proberen de schade thuis proberen te beperken. Dat doen we door, ondanks alles, achter ons kind te blijven staan. We proberen hem bij elke emotionele knel hem zo goed mogelijk op te vangen en de schade te beperken die ontstaat tijdens zijn boze buien. Dit vraagt veel van ons en soms slagen we er niet in om zelf in balans te blijven. Dit schooljaar proberen we te overleven en vooral naast ons kind te blijven staan. We focussen ons om op vaardigheden van ons pleegkind te versterken waardoor het veerkrachtiger wordt. We proberen zijn doorzettingsvermogen, zelfbewustzijn en zelfstandigheid te versterken. Het enige dat we kunnen is sterk staan, voor onszelf en voor ons kind.
