Hoe praat je met kinderen over gevoelens ook als ze weinig zeggen

Praten met kinderen over gevoelens, ook als ze weinig zeggen. Veel hulpverleners kennen het: je zit tegenover een kind dat amper woorden geeft. Je stelt vragen, maar krijgt korte antwoorden. Soms een schouderophalen, soms alleen een stilte. Het lijkt alsof je geen ingang vindt. En toch weet je  onder die stilte zitten gevoelens, verhalen en verlangens.

Hoe bereik je dat? Hoe kom je voorbij het zwijgen en help je een kind woorden vinden voor wat er vanbinnen speelt?

In dit blog deel ik inzichten én praktische werkvormen die je direct kunt toepassen.

Waarom praten over gevoelens met kinderen zo lastig is

Hoe praat je met kinderen over gevoelens, ook als ze weinig zeggen. Kinderen die stil worden, doen dat vaak niet omdat ze niets voelen. In tegendeel ze voelen juist veel. Maar woorden geven aan die gevoelens is ingewikkeld. Soms weten ze zelf niet wát ze voelen, soms is er schaamte of angst. En vaak zijn er geen woorden beschikbaar, omdat thuis of op school nooit echt geoefend wordt met gevoelens uitspreken.

Daarnaast zijn er kinderen die van nature meer binnenvetters zijn. Ze trekken zich terug in hun hoofd of lijf, en sluiten hun emoties op in plaats van ze te delen.

Praten met kinderen over gevoelens wat kinderen nodig hebben

1. Veiligheid en rust – een kind voelt feilloos of jij écht aanwezig bent en hen niet gaat ‘forceren’.
2. Speelsheid en indirecte taal – praten over gevoelens lukt beter via spel, tekeningen of metaforen dan via directe vragen.
3. Erkenning in plaats van ondervragen – kinderen willen niet ‘onderzocht’ worden, maar voelen dat je meeleeft.

Praktische handvatten om met kinderen in gesprek te komen

Deze handvatten kun je toepassen om met kinderen te praten over gevoelens, ook als ze weinig zeggen.

1. Gebruik spel als ingang

Pak een spelletje erbij, bijvoorbeeld Mens Erger Je Niet. Vraag:

• “Hoe voel je je als je eraf gegooid wordt?”

• “Wat gebeurt er in je lijf als jij bijna wint?”

Spel maakt emoties zichtbaar zonder dat je er direct over hoeft te praten. Het kind ervaart en toont gevoelens, en jij kunt die woorden geven.

2. Werk met tekeningen of klei

Vraag een kind:

• “Wil je tekenen hoe boos eruitziet?”

• “Als je verdriet een kleur of vorm was, hoe zou dat eruitzien?”

Kinderen die moeilijk praten, laten vaak in hun beeldtaal zien wat woorden niet lukt. Jij kunt dan samen de stap zetten van tekening naar taal.

3. Zet symbolen of voorwerpen in

Leg verschillende voorwerpen op tafel (stenen, dierenfiguren, poppetjes, knuffels). Vraag:

• “Welk figuurtje past bij hoe jij je vandaag voelt?”

• “Welke steen zou je boosheid zijn, en welke jouw kracht?”

Door iets buiten zichzelf te kiezen, durft een kind vaak meer te delen.

4. Benoem wat je ziet zonder oordeel

Soms hoef je niets te vragen. Zeg gewoon:

• “Ik zie dat je stil bent en je handen in je zakken houdt. Dat is ook een gevoel.”

• “Je ogen kijken naar beneden. Misschien voel je je verdrietig of verlegen?”

Door te spiegelen wat je ziet, help je een kind zichzelf beter te begrijpen.

5. Geef woorden en breid de woordenschat uit

Veel kinderen kennen maar drie emoties: boos, blij en verdrietig. Breid dat uit met woorden als gespannen, opgelucht, trots, jaloers, kalm. Je kunt hiervoor kaartjes of een gevoelsrad gebruiken.

Omgaan met binnenvetters

Praten met kinderen over gevoelens. Als een kind blijft zwijgen, is dat óók communicatie. Respecteer de stilte, maar laat weten dat je er bent:

• “Je hoeft nu niet te praten. Ik blijf gewoon hier.”

• “Soms is het moeilijk om woorden te vinden. We kunnen ook tekenen of een spel doen.”

Geef kinderen de keuze. Dwingen breekt het contact af, uitnodigen opent de deur.

Tot slot

Praten met kinderen over gevoelens vraagt om creativiteit, geduld en vertrouwen. Niet ieder kind praat meteen. Maar als jij blijft uitnodigen met spel, tekeningen en symbolen, zullen zelfs de grootste binnenvetters stap voor stap hun binnenwereld durven laten zien.

Wil je meer inspiratie? Doe mee met het startpakket werken met de binnenwereld. Daar krijg je praktische tools en oefeningen die je direct kunt inzetten.

👉 Klik hier voor het startpakket werken met binnenwereld challenge

<iframe data-testid=”embed-ifram>