De draak van Joris de baas: een verhaal over hoe je kinderen helpt om weerbaar en assertief te reageren

Joris heeft last van nare opmerkingen en ruw spelen. Hoe help je Joris om weerbaar en assertief te reageren? Nu gaat hij niet graag naar school. Joris heeft last van een draak. Op het moment dat hij volledig in zijn recht staat geeft hij zijn grenzen nog niet aan. In dit blog lees je hoe Joris sterker wordt en weerbaarder wordt Je ontvangt aan het einde van dit blog drie praktische tips die Joris hebben geholpen om sterker te worden.

Het verdrietige gevoel van Joris

Joris is zes jaar en gaat niet meer graag naar school. Zijn ouders vertellen dat Joris zich zelfs verzet om naar school te gaan. Hij treuzelt met aankleden, vooral met het schoenen aandoen. Joris wordt soms boos, doet tegendraads en huilt vaak in de ochtend. Hij komt thuis met verhalen dat de kinderen op school ruw spelen en dat er nare dingen worden gezegd.

Wanneer de kinderen op school onaardige dingen zeggen, wordt Joris overvallen door een verdrietig gevoel. Joris wordt dan stil en hij gaat huilen. Hij trekt zich terug en wordt stil. Thuis vertelt Joris aan zijn ouders wat er gebeurd is. De ouders van Joris voelen zich boos omdat hun kind zoveel onrecht wordt aangedaan. Ze overwegen de ouders van de andere kinderen aan te spreken en hem zelfs van school te halen. Natuurlijk weten ze dat dit geen verstandige oplossing is. Het liefst willen ze dat het anders gaat maar weten niet hoe. Ze melden Joris aan voor een kindercoach traject.

De draak zonder vuur

Wanneer Joris in de praktijk komt vertelt hij over ruw spelen van de kinderen in de klas en over de nare dingen die worden gezegd. Hij vertelt over zijn verdrietige gevoel en het liefst wil hij van zijn verdrietige gevoel af. Joris wil het liefst dat het pesten stopt. Ik vraag hem wat er gebeurt op school. Op tafel liggen Playmobil poppetjes en Joris pakt ze direct. Via de poppetjes laat hij zien wat er gebeurt. We ontdekken dat Joris poppetje niet reageert. Joris voelt zich aan de binnenkant woedend maar laat dit niet merken. Joris wordt een draak zonder vuur. Een verdrietige draak.

Weerbaar en assertief reageren

Door met Playmobil poppetjes te werken krijgt Joris inzicht in zijn eigen gedrag. Joris ontdekt dat hij het nog heel moeilijk vindt om grenzen aan te geven. Met andere woorden om weerbaar en assertief te reageren in situaties waarin hij helemaal in zijn recht staat. Samen gaan we op zoek naar handige zinnen die Joris kan gebruiken. We bedenken dat “laat me” bij een nare opmerking goed zou kunnen werken. De zin “deed je dit expres?” gaat hij uitproberen bij ruw spelen. Joris krijgt ook de opdracht om eens naar andere kinderen te kijken. Wat doen zij als er ruw wordt gespeeld? Zo kan Joris bij andere kinderen andere manieren afkijken. Het gaat er om dat Joris zijn eigen manier ontdekt die bij hem past. Het vinden van vuur is een proces en dat mag best tijd kosten. Natuurlijk mag Joris bij het sterker worden best wat hulp gebruiken.

Hulp van anderen inschakelen

Joris denkt dat zijn juf en zijn ouders kunnen helpen. Hij vertelt de juf van zijn plan en ze spreken het volgende af: wanneer er nare dingen worden gezegd en het hem niet lukt om het op te lossen dan meldt hij dat bij de juf. “Is dat klikken?” vraagt Joris. Nogal wat kinderen denken dat naar de leerkracht gaan klikken is. Hulp vragen bij pesten is geen klikken. Pestkoppen gebruiken de term klikken zodat ze langer door kunnen gaan met pesten. Zo oefenen ze druk of ook wel macht uit en schakelen zo de hulp van de juf uit. De juf kan Joris helpen en dat kan alleen als ze weet wat er speelt.

Hulp inschakelen is moelijk

Hulp inschakelen vindt Joris wel moeilijk, daarom spreken we een check-in en check-out af. Voordat Joris de klas in gaat laat hij de juf even weten hoe het gaat en na afloop ook. De ouders van Joris vragen thuis ook hoe het is gegaan. Ouders sturen vervolgens een mail naar de leerkracht met een korte beschrijving van wat er is gebeurd, zodat de juf precies weet wat er speelt in de klas. Op deze manier wordt het weer veilig op school voor Joris en krijgen pestkoppen geen kans meer. Natuurlijk is hulp inschakelen prima, echter het is natuurlijk nog beter wanneer Joris zijn eigen grenzen aangeeft.

Oefenen met weerbaar en assertief reageren

De oplossing die Joris heeft bedacht komt e op neer dat hij assertief wil reageren. Dat betekent dat op het moment dat de kinderen iets naars zeggen of ruw spelen gaat hij een handige zin uitproberen. We spreken af dat Joris deze zinnen komende week gaat oefenen. De tweede opdracht die Joris krijgt is manieren afkijken. Zo krijgt Joris de kans om te ontdekken dat hij niet de enige is die last heeft van nare opmerkingen en zo ontdekt hij dat verandering weldegelijk mogelijk is. Kortom Joris gaat aan de slag met weerbaar zijn. De eerste stap is nu zelf doen. Lukt dat niet: dan de juf inschakelen en als dat ook niet lukt dat niet dan thuis vertellen wat er is gebeurd.

Een week later laat Joris zien dat hij weerbaar en assertief reageert

De eerste volgende sessie laat Joris weten dat het een fijne week is geweest. Het plan zoals we het samen hebben bedacht heeft al vruchten afgeworpen. Joris vindt het nog wel moeilijk om de zinnen te zeggen. We gaan in de praktijkruimte oefenen en we ontdekken dat Joris tijdens het uitspreken van de zinnen op één been staat. Joris staat alles behalve stevig. Hij kijkt een beetje weg, hij praat met zachte stem en binnensmonds.

Hij valt echt stil en raakt passief en heeft een brok in zijn keel. In deze kindsessie gaan we aan de slag om Joris te helpen om steviger te staan. In deze aanvullende video laat ik je zien hoe je dat kinderen kunt leren. Verder heb ik ook nog een aanvullende Podcast: hoe je kinderen kan helpen assertief te reageren. In deze sessie gaan we aan de slag met steviger staan.

Joris vindt het vuur (wordt weerbaar en assertiever) en verslaat zijn draak

De sessies daarna geeft Joris aan dat het pesten is gestopt. Het lukt hem steeds vaker om te reageren. Joris valt niet meer stil en hij laat zich iets meer horen. Dat is nog niet altijd voldoende om de kinderen die nare opmerkingen maken te laten stoppen, maar wel voldoende zodat de leerkracht en andere kinderen hem opmerken. Dat is al een hele stap. Ondanks dat er soms nog nare dingen worden gezegd en ruw wordt gespeeld is het verdrietige gevoel er bijna niet meer. Joris weet wat hij kan doen en voelt zich niet meer machteloos. Hij geeft zelf aan dat het pesten is gestopt. Ondertussen is hij zich gaan richten op het maken van nieuwe vrienden en dat lukt hem heel goed. Joris heeft nog een paar sessies nodig om hem te helpen om nog sterker te worden.

Drie tips over hoe je kinderen weerbaarder en assertiever maakt

Tip 1 Zorg dat de communicatie goed loopt

Eerst in gesprek met de leerkracht zoals in dit blog is een handige stap. Zo onderzoek je wat er nu echt is gebeurt. Het aanspreken van andere ouders zoals deze ouders hier bedachten is vaak meestal geen goed idee. Natuurlijk wordt je als ouder geraakt maar vanuit een emotie handelen is begrijpelijk en in deze situatie echt onverstandig. Voor je het weet ontstaat er gedoe of ruzie tussen de ouders. Wat wel helpt is zorgen dat de communicatie goed loopt. Je kind vindt het nog moeilijk om hulp in te schakelen en heeft jouw hulp nodig.

Tip 2. Bedenk samen met je kind handige zinnen voor moeilijke situaties

Kinderen zoals Joris hebben de woorden en de zinnen gewoon nog niet om assertief te reageren. Een eerste stap is samen handige zinnen bedenken. Bijvoorbeeld terugzeggen “je moeder is zelf een K” helpt niet. Sterker nog het maakt het erger. Handiger zijn zogenaamde boemerang zinnen. Hiermee zet je de ander op het verkeerde been en vraagt terug: “Wat wilde je graag weten over mijn moeder?” Je confronteert de ander met de onnozelheid van de opmerking. Zinnen zoals: “laat me” zijn ook duidelijk en werken beter dan “stop hou op”. De zin “deed je dat nu expres, want zo leek het wel” is ook een boemerang zin. Kinderen kunnen dan snel reageren met “het was een vergissing”. Zo is het snel opgelost.

Tip 3 Leg kinderen het verschil uit tussen klikken en de juf inschakelen

Wat is klikken eigenlijk? Een voorbeeld van klikken is als je bijvoorbeeld met zijn drieën iets stouts hebt gedaan. De kinderen spreken met elkaar af om het niet door te vertellen. Je zou kunnen zeggen: een geheimpje om eigen bestwil. Een geheimpje is voor veel kinderen spannend. Soms wordt die spanning wat een geheim met zich meebrengt te groot. Het kind gaat praten en vertelt wat er is gebeurt. Dat is klikken. Bij pesten is dat helemaal anders. Tijdens het pesten doen kinderen de ander bewust pijn. Daar is helemaal niets samen bij. Het kind dat gepest wordt voelt zich machteloos en de pestkoppen gebruiken de macht van de groep door te zeggen: “je mag er niet over praten”. Vaak ontstaat er dan nog meer schuld en schaamte bij kinderen. Dit doorbreek je door alleen te praten. Wat betekent dat we als ouders het verschil tussen klikken en om hulpvragen niet vaak genoeg kunnen vertellen aan kinderen. Zo geven we pestkoppen geen kans.

Praten met kinderen over gevoelens

Het verhaal van Joris laat zien dat het zo belangrijk is om kinderen te helpen om over gevoelens te praten. Voor veel ouders is dat niet gemakkelijk.  Om je te helpen heb ik een waardevol E-book geschreven: 25 weetjes om met kinderen over gevoelens te praten. Vraag het hier gratis aan.

Wil je verder praten en kan je kind ook wat hulp gebruiken om sterker te worden? Maak gerust een vrijblijvende afspraak.