Wat zijn gedragsproblemen bij kinderen?
Gedragsproblemen bij kinderen komen vaker voor dan veel ouders durven toe te geven. Het ene kind schreeuwt, slaat of gooit met spullen. Het andere kind sluit zich af, luistert nergens meer naar of trekt zich volledig terug. Achter dat gedrag gaat meestal iets wat groter is, schuil.
In dit artikel lees je:
Wat gedragsproblemen bij kinderen precies zijn
Welke signalen en vormen er bestaan
Wat oorzaken kunnen zijn (in kind, gezin, school, systeem)
Hoe je als ouder, leerkracht of begeleider hiermee om kunt gaan
Welke stappen je kunt zetten om te helpen
En wanneer je hulp van buitenaf moet inschakelen
Een praktisch artikel, met herkenbare voorbeelden, concrete adviezen en doorverwijzingen naar tools en programma’s om verder te werken.
Wat zijn gedragsproblemen?
Gedragsproblemen bij kinderen zijn terugkerende gedragingen van een kind die storend, ongepast of schadelijk zijn voor zichzelf of de omgeving. Denk aan:
Agressief gedrag (schoppen, slaan, schelden)
Opstandig gedrag (regels negeren, driftbuien)
Teruggetrokken gedrag (niet praten, zich afsluiten)
Impulsief gedrag (roekeloos, risicovol gedrag)
Passief-verzet gedrag (niet reageren, blokkeren)
Gedrag dat afwijkt van wat we op een bepaalde leeftijd zouden verwachten. Maar de vraag is nooit wat doet het kind?, maar: waarom gebeurt dit gedrag?
Signalen en vormen van gedragsproblemen bij kinderen
Je kunt gedragsproblemen herkennen aan de volgende signalen:
Je kind krijgt vaak conflicten met leeftijdsgenoten of volwassenen
Emoties lopen snel hoog op, zonder dat het kind kan reguleren
Je merkt dat school of opvang moeite heeft met je kind
Er zijn fysieke klachten (hoofdpijn, buikpijn) zonder medische oorzaak
Je kind gebruikt boosheid als afweer tegen verdriet of schaamte
Het gedrag van je kind roept negatieve reacties op in de omgeving
Er bestaan verschillende vormen, zoals:
Externaliserend gedrag: naar buiten gericht – schreeuwen, slaan, opstandig
Internaliserend gedrag: naar binnen gericht – angst, depressie, terugtrekgedrag
Normoverschrijdend gedrag: regels en grenzen worden structureel genegeerd
Mogelijke oorzaken van gedragsproblemen
Gedrag ontstaat nooit zomaar. Vaak is het een signaal van een onderliggende behoefte, pijn of onveiligheid. Mogelijke oorzaken:
Binnen het kind:
Verwerkingsproblemen (verlies, trauma, scheiding)
Ontwikkelingsstoornissen zoals ADHD of ASS
Hechtingsproblemen of verlatingsangst
Overprikkeling of hoogsensitiviteit
In de omgeving:
Onveilige gezinssituatie of stress bij ouders
Gebrek aan structuur, voorspelbaarheid of grenzen
Negatieve ervaringen op school of in de buurt
Loyaliteitsconflicten bij scheiding of samengesteld gezin
Systemisch:
Het kind leeft andermans gevoelens (parentificatie)
Een verborgen verlies of rouw speelt onuitgesproken mee
Het kind neemt onbewust een rol op zich (zondebok, clown, redder)
Wat kun je doen als ouder of begeleider?
Hier zijn praktische stappen die je vandaag al kunt zetten:
Stap 1: Kijk met zachte ogen. Achter gedrag schuilt altijd een verhaal.
Stap 2: Versterk de verbinding. Ga terug naar samen plezier maken en écht luisteren.
Stap 3: Bied structuur én veiligheid. Duidelijkheid helpt kinderen tot rust komen.
Stap 4: Leer emoties verwoorden. Gebruik werkvormen, tekeningen of spel.
Stap 5: Onderzoek samen wat eronder zit. Stel open vragen: Wat heb je nodig?
En: zorg ook voor jezelf. Boos of moeilijk gedrag raakt ook jouw stress-systeem. Zelfzorg is geen luxe.
Wanneer is professionele hulp nodig?
Zoek hulp als je merkt dat:
Het gedrag steeds erger wordt of escaleert
Je kind zich ongelukkig, somber of angstig voelt
School niet meer weet wat te doen
Jij zelf uitgeput raakt of het overzicht verliest
Er zorgen zijn over trauma of ernstige spanningen in het gezin
Je hoeft het niet alleen te doen. Een kindercoach, orthopedagoog of psycholoog kan helpen. Of je begint met een laagdrempelig programma of plan een gratis belafspraak in.
🎥 Webinar Minder Boos, Meer Zelfvertrouwen
Mijn gratis webinar, Minder Boos, Meer Zelfvertrouwen is ontzettend waardevol. Tijdens het webinar help ik je direct op weg met je kind of het nu vaak boos is, zich terugtrekt of situaties uit de weg gaat. Je krijgt heldere inzichten én maakt meteen kennis met mijn manier van werken. Ik geef dit webinar elke maand, met uitzondering van de schoolvakanties. Schrijf je hier in voor het webinar.
🤝 1-op-1 begeleiding in de praktijk of op afstand
Zoek je persoonlijke begeleiding? Dan kan ik je ondersteunen via 1-op-1 sessies in mijn praktijk in Amersfoort of online op afstand. Het traject is gericht op kinderen van 4 tot 12 jaar en hun ouders. Ook alleen ouderbegeleiding is mogelijk. Plan gerust een vrijblijvende belafspraak als je wilt overleggen wat het beste past.
Plan een gratis belafspraak
Ga naar de agenda of stuur een e-mail: info@jeugdenkinderpraktijkrota.nl
💻 Online programma Minder Boos, Meer Zelfvertrouwen
Met het online programma Minder Boos, Meer Zelfvertrouwen help ik jou en je kind stap voor stap vooruit. We werken drie maanden intensief samen aan het versterken van zelfvertrouwen en het begrijpen van boosheid. Er is geen wachtlijst – je kunt dus starten wanneer het voor jullie uitkomt. Wil je meer tijd? Geen probleem: je houdt een jaar lang toegang tot alle materialen, zodat je het programma in jullie eigen tempo kunt volgen.
Ontdek: Programma minder boos meer zelfvertrouwen
🌱 Online jaarprogramma Wortels en Vleugels
Met het online jaarprogramma Wortels en Vleugels bouw je als ouder elke week aan het zelfvertrouwen, de emotionele ontwikkeling en weerbaarheid van je kind. Je ontvangt 52 weken lang praktische lessen met uitleg, video’s en werkvormen om samen aan de slag te gaan – op een manier die past bij jullie leven. Je volgt het programma in jullie eigen tempo en houdt een jaar lang toegang.
Ontdek: Programma Wortels en Vleugels
